Koning Willem-Alexander liet zich gaan tijdens het schaatsen in Sotsji. Het leverde hem en zijn vrouw, Maxima kritiek op. Het hoort niet bij het ambt. Ook in het hoofdredactioneel commentaar van het RD valt dit te lezen. Voor het gemak reageer ik nu even alleen op dit stuk; er is meer content te vinden over deze actie.

Het commentaar begint met een quote die ze abusievelijk toeschrijven aan Winston Churchill. Het is van Charles Churchill die iets eerder leefde († 1763). En het citaat gaat inhoudelijk ook over iets anders:

Weak is that throne, and in itself unsound, Which takes not solid virtue for its ground

Solid virtue verwijst mijns inziens nog steeds naar 'stevige of goede deugd'. Een citaat in een discussie over moraal in plaats van waardigheid (riep daar iemand ad fontes?).

In de laatste alinea een stuk over Beatrix, die zich met meer afstand opstelde. Behoort ons staatshoofd dat ook niet te doen, zo stelt het commentaar. Het is echter geen geheim dat de ene Oranje afstandelijker is en de volgende dichterbij komt. Voor Beatrix fietste koningin Juliana gewoon rond - voor die tijd een unicum. Om een andere tekst uit Prediker te citeren:

’T gene datter geweest is, ’t selve salder zijn: ende ’t gene datter gedaen is, ’t selve salder gedaen worden: so datter niet nieuws en is onder de Sonne. (StatenVertaling 1637)

Hetgeen er geweest is, hetzelve zal er zijn, en hetgeen er gedaan is, hetzelve zal er gedaan worden; zodat er niets nieuws is onder de zon.
(En de (Tukker)herziening van de StatenVertaling uit 1977)

De waardigheid van een staatshoofd is in mijn ogen een tijdgebonden en subjectief begrip. Waardigheid heeft te maken met respect/eer en status/aanzien die aan een persoon wordt gegeven (bron). In zekere zin tweerichtingsverkeer: je doet waardig en men ziet je (het ambt) waardig. 

De vraag is, wat voor staatshoofd willen we die we als volk waardig kunnen achten? Hier lopen de meningen uiteen. Ik pleit persoonlijk voor een no-nonsense waardigheid. Wij zijn allemaal mensen en zelfs onze Koning staat naakt onder de douche. Dat maakt mijn aanzien voor hem niet minder; hij heeft immers een pittige taak. Hij zal bij mij zijn waardigheid pas verspelen als hij in dronkenschap een ramp bezoekt. Als hij zijn kinderen slaat. Als hij .. noem maar op, als hij geen mens meer is.

Want als hij geen mens meer kan zijn, hoe kan hij dan functioneren in het ambt om er voor andere mensen te zijn? 

Wie waardigheid definieert met een uiterlijke deftigheid en dat verwacht van de koning of andere ambten (predikanten!) overvraagt deze mensen. Wie als ambtsdrager daarin meegaat, gaat een rol spelen. Te vaak lopen mijn collega's vast omdat ze een masker op hebben. Omdat ze aan verwachtingen moeten voldoen. Omdat de stropdas te rood is. 

Ik durf die last niet te vragen van onze koning. Hij heeft het al zwaar genoeg met zijn ambt. We hebben nog zo veel te doen op aarde. Waarom beginnen we bij de uiterlijkheden?