Is God uit de Bijbel dezelfde als Allah uit de Koran? "Moslims, christenen, boeddhisten .. het komt allemaal op hetzelfde neer" zei iemand een keer tegen me. Mijn antwoord? "Dan kun je net zo goed zeggen dat de EO en MTV precies hetzelfde zijn omdat ze beide op TV uitzenden."

De meningen of de God uit de Bijbel dezelfde is als Allah uit de Koran zijn verdeeld. De ene partij durft er rustig een is-gelijk teken tussen te zetten, terwijl anderen juist op het verschil wijzen. Ik probeer met deze blog helderheid in deze discussie te brengen.

Vooraf
God is een soortnaam waarmee je iets aanwijst. Net zoals “koe” een soortnaam is voor dieren met 4 poten, die melk geven en nog wat criteria. Maar de ene koe is de andere niet. Zo heb je Bertha I die je niet dient te verwarren met Bertha II of Klara XVI. Ze zijn alledrie koe, maar omgekeerd geldt dat niet. Koe is dus een soortnaam, net zoals “god” in feite ook een soortnaam is. Je kunt verschillende goden benoemen. In deze blog ga ik alleen in op de God van de christenen en de moslims.
De christelijke God uit de Bijbel heeft een naam: JHWH, wat zoveel betekent als "ik ben die ik ben." Deze naam geven we in het Nederlands weer in hoofdletters met HEER (of HERE of HEERE).
Voor zover ik weet heeft Allah geen eigen roepnaam(1). Allah betekend in feite gewoon 'God', de soortnaam. In westerse landen wordt met Allah de God van de moslims bedoelt. In dit artikel gebruik ik HEER en Allah om het verschil tussen christenen en moslims aan te duiden, maar God als het gaat om de overeenkomst.

Taal
In de alinea hierboven had ik het over de soortnaam. Met een woord wijs je iets aan wat je bedoelt. Als we in een kamer zijn en "tafel" zeggen, dan weet iedereen welk meubelstuk er bedoelt is.
Zeg je God dan wijs je Iets of Iemand aan waar een aantal zaken mee verbonden zijn: buiten de menselijke werkelijkheid en schepper van hemel en aarde. In de Middeleeuwen werd God zo al omschreven als “het grootste wat we kunnen denken” (2). Zo wordt er taalkundig met Allah en HEER dezelfde God bedoelt.

Inhoud
Je dient echter verder te kijken dan alleen het taalkundige begrip 'God'. Want zowel het christendom als de islam geven een invulling hoe God en de weg naar God toe is.

Als we het hebben over Lennart Aangeenbrug uit Woerden dan bedoel je daar een specifiek persoon mee die te traceren is in tijd & ruimte. Maar zodra je inhoudelijke claims gaat doen, ga je het verschil maken. Want het klopt niet dat hij Spaans spreekt, kan lassen of de tango kan dansen. Wel spreekt hij Duits, kan hij overweg met een fotocamera en is verslaafd aan koffie. De inhoudelijke invulling zegt dus veel meer dan de naam of de heenwijzing alleen.

Kun je alles zeggen over de invulling van het woord God? Nee, niet alles. Want God zal altijd groter blijken dan wij denken of welk systeem wij ook gebruiken. God blijft altijd totaal anders (3). Daarom laat ook deze blog maar een glimp van God zien.

Toch doe ik een poging, omdat ik een glimp mag laten zien. De invulling van het begrip 'God', wie Hij is, wat Hij doet en waar Hij voor staat kan heel uitgebreid zijn. Maar ik dien me te beperken. Daarom stoot ik gelijk door naar de kern: hoe kom je als mens bij God? Laat ik het beeld van een weg gebruiken. Je kunt verschillende wegen gebruiken om naar God toe te komen. De weg is dan de invulling of hoe je over God spreekt. En daarin verschilt de islam radicaal van het christendom. Laten we eens kijken naar heil, de manier hoe je 'tot God komt'.

Allah vraagt aan de mens om de 5 zuilen te houden (zakat, hadj, sjahada, salat, ramadan (4)). Alleen het doen van de wil van Allah kan tot het heil leiden … De mens is in staat om Allah's wet te volbrengen, al is hij niet zonder zonden(5). Veel moslimvrouwen dragen daarom een hoofddoekje om zo aan Allah's wil te voldoen. Kortom, doe je best maar en dan zal Allah je belonen met een plekje in het paradijs.

Het christendom heeft een andere insteek. Natuurlijk dien je ook je best te doen, maar niet om daarmee een plekje in de hemel te verdienen. God vraagt van ons een relatie met Hem door zijn zoon Jezus. De kern van het geloof is daarmee een geloof in de persoon Jezus en het navolgen van Hem in plaats van het volbrengen van een set van regels om indruk te maken op God.

In dit verband kwam ik een mooie zin tegen (6):

Difference between Islam and Christianity: In Islam, God sends a manual. In Christianity, God send Immanuel

In de HEER geloven is achter Jezus aangaan. Het is je vertrouwen stellen op de zoon van God die voor ons aan het kruis is gegaan. Voor moslims is het ondenkbaar dat God naar de aarde is gekomen. En het is al helemaal ondenkbaar dat Hij zou zijn gestorven. Maar het sterven en het opstaan is nou precies de kern, de essentie waar het om draait in het christelijk geloof.

Dus is er een verschil tussen Allah en de HEER? In taalkundig opzicht niet, maar inhoudelijk wel degelijk!

---

(1) Allah heeft wel 99 (of 78?) namen, maar dat zijn eigenschapsnamen, geen roepnamen.
Zie ook: http://strengholt.blogspot.com/2008/10/allah-verliest-21-namen.html
(2) "id quod maior cogitari non potest", Het ontologisch Godsbewijs. Daar valt natuurlijk veel meer over te zeggen
http://nl.wikipedia.org/wiki/Godsbewijs#Ontologisch_godsbewijs
(3) “de gans andere”, vergelijk Karl Barth
http://www.karlbarth.nl/modules.php?name=Content2&pa=showpage&pid=148&pa...
(4) Zie de wikipedia-pagina
http://nl.wikipedia.org/wiki/Vijf_zuilen_van_de_islam
(5) Citaat uit Antwoord
Sperna Weiland, Antwoord, Meulenhoff Amsterdam 1975
(6) Tweet door de Nederlandse priester Jos Strengholt die voor de Anglikaanse kerk in Egypte werkt. Ja, ik verzien het ook niet ;-)
http://twitter.com/#!/JosStrengholt/status/18666343314227201