Dit voorjaar werk ik mee aan een pilot in het jeugdwerk van de Hervormde gemeente te Woerden. Tijd voor de eerste van een aantal blogs over differentiatie in het jeugdwerk voor tieners die een stapje dieper en filosofischer willen.

De pilot werd als volgt aangekondigd in de kerkbode:

"Crackers" is een activiteit voor tieners die dieper willen ingaan op uitdagende geloofsvragen. Er wordt een plaats geboden om na te denken en te discussiëren over brandende kwesties, waarbij een eenvoudig antwoord meestal niet meteen voor handen is.

Geschiedenis
De jeugdraad van de Hervormde gemeente kreeg de vraag om "iets extra's te doen" voor kinderen met hoogbegaafdheid. Deze groep blijft zitten met vragen over God, geloof en het leven die niet beantwoordt worden op catechisatie en tijdens de kerkdienst. Als de rest van de catechisatiegroep het niet nodig vindt om door te vragen, willen zij verder en dieper op de stof ingaan. Daarom werd besloten een pilot op te zetten voor hoogbegaafde tieners.

De jeugdraad vroeg Nelleke Belo (als orthopedagoge en onderwijskundige) en mij (als jongerenwerker en theoloog-in-opleiding) om de pilot te draaien. De vraag was om een aantal avonden aan te bieden voor hoogbegaafde tieners rond geloofs- en levensvragen waar niet zomaar een antwoord op te vinden is.

Eerste beslissingen
Op basis van een namenlijst die de jeugdraad ons gaf, beperkte we ons tot tieners in de leeftijd van 11 tot 13 jaar. De groep zou dan naar verwachting ongeveer 12 man groot worden. Voor 2 man leiding is dit goed in de hand te houden.

Daarnaast wilden we niet alleen tieners met hoogbegaafdheid vragen, maar elke tiener die zijn hersenen wilde laten kraken over lastige vragen. De activiteit specifiek richten op hoogbegaafdheid zou een aantal onbedoelde neveneffecten hebben:

• Ten eerste bestaat dan het gevaar dat de pilot als een intellectueel masterklasje wordt gezien.
• Daarnaast selecteer en vraag je tieners op basis van een stempel wat ze hebben. In de praktijk blijkt dat een groot deel van hoogbegaafde kinderen en tieners door dit stempel al genoeg sociale problemen hebben. Ze lopen achter (!) ten opzichte van de klas, ze voelen zich in een sociaal isolement et cetera. We wilden daarom hier niet de nadruk op leggen.
• Er zijn diverse wetenschappelijke definities van hoogbegaafdheid. Welke zou gevolgd moeten worden? Mogen het alleen tieners zijn die Leonardo-onderwijs* volgen? Of zij, die een officiële diagnose hebben?

Kortom, we richten ons niet op het stempeltje hoogbegaafdheid maar op de activiteit. Hierdoor kun je hoogbegaafde tieners aanspreken maar houd je tegelijk de deur open voor anderen.

Deskundigheidsbevordering
De pilot doe ik in het kader van de deskundigheidsbevordering als jongerenwerker binnen de PKN. Elke jeugd- en jongerenwerker van de PKN dient een aantal uur iets te doen waardoor hij zijn deskundigheid vergroot. Het liefst natuurlijk op een manier waardoor anderen er ook iets aan hebben. Deze eerste blog is daarom een begin van een blogserie over Crackers, een opstapje naar een artikel en misschien wel een voorstel voor een workshop tijdens JOPcoachlive.

Doelstelling - niet alleen voor Woerden
Binnen de kerk zijn er slechts een paar organisaties die zich bezighouden met hoogbegaafdheid. Met het leiden van deze pilot willen we (Nelleke en ik) onze kennis vergroten. Onze bevindingen wil ik doorgeven aan anderen door uiteindelijk een artikel te schrijven (verwacht zomer 2011). Mogelijke ondersteuning voor plaatselijke gemeenten is in overleg bespreekbaar. Neem hiervoor contact op of vraag uw gemeenteadviseur (PKN).

* = Leonardo-onderwijs is onderwijs voor kinderen met hoogbegaafdheid. Als u dat verband niet gelijk vermoedde, bent u waarschijnlijk niet hoogbegaafd ;-)