Oftewel, een pleidooi over de richting van een online gemeenschap.

Het kwam voor mij behoorlijk onverwacht dat de 2 vaste krachten van MijnKerk.nl binnenkort stoppen. Ik weet er te weinig vanaf om te zeggen of het een gedwongen of verwacht vertrek is. De media-berichtgeving lijkt te suggereren dat de betaalde krachten worden ingeruild door vrijwilligers. Zo is in het ND te lezen:

Mijnkerk.nl gaat verder met voornamelijk vrijwilligers, zegt Van Ark.

Hoe MijnKerk verder zal gaan, weet ik net zo min als ieder ander. In deze blog, "Hoe Fred verdween uit MijnKerk", zet ik een aantal overwegingen op een rijtje.

Twee punten vooraf. Waar iemand Fred leest, mag hij of zij ook gerust Adrie lezen. Zij vult de andere helft van de 1 FTE in. En het is Omvlee, met 2 e's. Verder, deze blog is geen discussie over het nut, waarom of relevantie van MijnKerk. Sterker nog, ik ben zelfs geen warm voorstander van een online kerk, maar zie wel wat MijnKerk doet met mensen.

# Wat heeft MIjnKerk bereikt?
In een blog kondigt collega Fred Omvlee zijn vertrek aan. Hij noemt het getal van 6000 trouwe bezoekers per maand. Zes-duizend. Stel dat er maar 1/6 van dit aantal daadwerkelijk komt vanwege het kerk-zijn, dan spreek je nog over 1000 mensen die er min of meer baat bij hebben dat er een online kanaal is waarin vanuit Gods Geest gesproken wordt over geloof, hoop en liefde. 

Om het te illustreren, een (openbare) reactie onder eerder genoemde blog:

[...]
Ik persoonlijk heb hier veel aan gehad. En gaf me toch het gevoel dat ik ondanks het vaarwel zeggen van de kerk, toch Gods woord kon blijven horen.
Dank u wel dat u tussen ons in stond. Gewoon bij ons stond, in alle levensgebeurtenissen.*
[...]

Nu heb ik geen marktonderzoek gedaan. Het merendeel van de reageerder lijkt een kerkelijke achtergrond te hebben. Vaak zijn ze door teleurstelling of problemen afgehaakt bij de lokale kerk. MijnKerk vervult online een nieuwe plek om samen te komen. 

# Grapje tussendoor
Dit internetdingetje doet MijnKerk ook: verzin een onderschrift bij een grappige foto. Nou vooruit, mijn onderschrift bij het laatste plaatje

# Targets
Meer met vrijwilligers doen is simpelweg een bezuiniginsmaatregel. Als er minder geld binnenkomt, kan er ook minder uit. Bedrijfsmatig is de beslissing goed te verdedigen. Laat ik dan ook bedrijfsmatig reageren. Als voorganger van één van de 1800 aandeelhouders (gemeenten) zou ik het volgende willen vragen.

Allereerst, waar is de ledenwerfactie? Er is een steun-pagina op de website. Maar die wordt nou niet echt gepromoot. Het is ook niet nodig om bezoekers continue eraan te herinneren. Maar tussen het witte niks en het zwarte alles zitten nog genoeg tinten grijs. Waarom niet 1 of 2 keer per jaar een blogje over steun om MijnKerk.nl overeind te houden?** 

Ik kan me ook niet herinneren dat de scriba een steunaanvraag heeft gehad. Een slag om de arm: onze scriba is heel goed in post filteren. Waarom geen klein percentage van de jaarlijkse afdracht reserveren voor dit project? Lokaal kan ik best aansluiten bij MijnKerk (en buurgemeenten ook). Dat is zelfs als idee geopperd, maar tot nu toe schort het aan de uitvoering. Of aan de PR.

Vervolgens, wat zijn nou precies de speerpunten van het nieuwe, missionaire beleid van de landelijke kerk? 
Beleid of idee is één, een consistente uitvoering is twee. 

# Visienota
De conclusie van het tweede thema in de visienota (PDF), over de vorm, pleit naast traditionele vormen ook voor eigentijdse, experimentele insteek

[...]
Experimenten met nieuwe vormen van kerk zijn gewenst. Creativiteit, met goede smaak en kwaliteit, moet een kans krijgen. [...] De Geest is ons steeds weer te hulp gekomen en we zien geloof opbloeien en kerk ontstaan op de meest onverwachte momenten en plaatsen. (pagina 21)

Volgens mij is de nieuwe, missionaire lijn ingezet om kerk-zijn te onderzoeken in verschillende vormen in eigentijdse vormen. Mijnkerk.nl doet het niet slecht, er zijn verbeterpunten en het is - nota bene - toch wel een vlaggenschip onder de projecten. 

# Heb je betaalde krachten nodig? 
Vrijwilligers kunnen veel doen met een goede kwaliteit. Een betaalde kracht echter zorgt voor een stuk continuïteit en aanspreekbaarheid. Als het goed gaat, is de professional zo veel mogelijk onzichtbaar in de kerk. Het is de gemeente die het doet. Als het wringt en schuurt komt het aan op verantwoordelijkheid en regie. De betaalde kracht is als vangnet voor de leden. 

Ook als er dingen faliekant misgaan. Vergeet niet dat een vrijwilliger kan weglopen; een betaalde kracht is 'tuchtmatig', oftewel wettelijk aanspreekbaar op zijn of haar gedrag. Nee, dat is niet nodig bij Fred. Het geeft vertrouwen als je bij iemand terecht kunt waarvan je weet dat hij of zij binnen het kader van een organisatie staat. Als het fout gaat, is de organisatie erop aan te spreken en de persoon heeft een bepaald kader waarbinnen hij of zij mag werken.

Als je een project als MijnKerk serieus neemt, dan hoort er ook de aanspreekbaarheid in goede en slechte tijden bij. Een team van vrijwilligers borgt dit niet. 

# Pastorale zorg
Last but not least een punt waarmee ik eigenlijk wilde beginnen. De PKN heeft de verantwoordelijkheid opgenomen om een online plek in te richten als kerk. Een plek waar zich vervolgens mensen mee verbonden. De manier waarop schept verwachtingen. Gaat het roer in FTE's om bij MijnKerk? Opeens het roer omgooien is slecht voor de koers. Kom je dan nog wel aan op de bestemming die je voor ogen hebt? 

"God is bigger than Elvis" toont een plaatje op Omvlee's Facebook-pagina.
God is ook groter dan MijnKerk.nl. Gelukkig wel.
Maar met deze stap wordt een eigentijdse oefenplaats op de tocht gezet. 

* (interpunctie aangepast)
** bruto kost 1 FTE grofweg 80.000. Dat zijn 5334 donaties van 15,-