Wel of niet samenspreken als kerken was in het nieuws. Mijn bijdrage met een aanleiding, uitwerking en voorzet.

Niet uit te leggen
“En hoe zit het dan met die verdeeldheid in de kerken daar en daar?” Ik zucht. Voor de zoveelste keer dezelfde vraag over hetzelfde onderwerp. Ook in deze regio (De Bommelerwaard) zijn verschillende kerken van verschillende pluimages aanwezig. De wonden van de kerkscheuring in 2004 zijn nog vers. De koppigheid van leiders zorgt voor gescheiden verjaardagen en verstoorde relaties.

Tot zover de liefde van Christus. Gelukkig hoor ik ook van heling en (hernieuwde) toenadering. Wordt er hier en daar voorzichtig bij elkaar over de zelf opgeworpen schutting gekeken. Want, zo blijkt opeens tot verrassing, die ander gelooft nog steeds!

De bewuste vraag over andere kerken wordt gesteld door een buitenkerkelijk iemand. Iemand die best geïnteresseerd is in het geloof maar niet zo snel een stap in de kerk zit. Ook iemand die de zaak heel scherp weet te benoemen. Hij geeft een spiegel van buitenaf. Die heidenen blijken nog best aardig als je een biertje met ze vat. En ze stellen hele scherpe vragen waar ik gewoon geen antwoord op wil geven. Want ik wil verdeeldheid niet verdedigen.

Verschil in uitvoering
Natuurlijk snappen we beide dat de ene gemeente niet de andere is. Geloofsbeleving is niet voor iedereen hetzelfde; net zo min als dat iedereen hetzelfde interieur heeft. Buiten kerkmuren lijkt dit soms beter gesnapt te worden. En laten we dan ook eens benoemen dat er mensen zijn die anders geloven en dat er mensen zijn die hun eigen geloofsstandpunten als Enige Ware Visie doordrukken. Met de eerste groep kun je in gesprek; bij de tweede groep kom je op gesprek maar blijkt het een verkapte uitnodiging om de visie van de ander aan te nemen.

Diversiteit is een gegeven. Punt uit. Daar kom je op deze aarde niet uit.

Wie dat niet ziet, zou eens de kerkgeschiedenis in moeten duiken. Niet alleen de Reformatiegeschiedenis vanaf de 16e eeuw, maar wereldwijd en door heel de tijd heen. Om de hoek krijg je er concreet mee te maken. De één gaat twee maal zondags met een hoedje naar de kerk, de ander bezoekt de uitslaapdienst.

Hoe samenspreken?
In alle gesprekken moet de lokale modaliteit geborgd worden. Identiteit is een lastig ding. Op het moment dat daaraan gerommeld wordt door anderen van buitenaf, haken de 'eigen' mensen af. Dat ging er mijns inziens ook mis met het SOW-proces. Men stuurde te veel (en te lang) aan op een eenheidsworst, een versmelting van bovenaf. Hoe kan een gemeente op de Veluwe zich vereenzelvigen met een gemeente in hartje Amsterdam? Zeker als je weet dat al een Gereformeerde Bonds-gemeente in de Alblasserwaard verschilt van een Gereformeerde Bonds-gemeente in Groningen.

Als je zilver, koper en goud smelt en samenvoegt krijg je een allegaartje. Ik weet niet eens of dat zou lukken. Veel beter kun je het zilver, koper en goud apart houden en elk op zijn eigen waarde schatten.

Pas als je vanuit je eigen 'metaal' spreekt, ben je een waardevolle gesprekspartner die anderen kan aanscherpen, durft te leren en kan leren aan anderen. In dat samenspreken moet de liefde voorop staan, anders ben je maar een klinkend metaal.

Het enige wat in de kerk voorop moet staan, is hoe Christus het best gediend mag worden. Wij dienen Hem niet met het onderstrepen van onze verschillen door aparte instituties en hokjes. Ga niet nivelleren of fuseren maar kies voor een vereniging.

Wij volgen Hem als we stil worden bij de woorden die Jezus Christus zelf bad:
Laat hen allen één zijn, Vader. Zoals U in Mij bent en Ik in U, laat hen zo ook in Ons zijn, opdat de wereld gelooft dat U Mij hebt gezonden. Ik heb hen laten delen in de grootheid die u mij gegeven hebt, opdat zij één zijn zoals wij: Ik in hen en U in Mij. Dan zullen zij volkomen één zijn en zal de wereld begrijpen dat U Mij hebt gezonden, en dat U hen liefhad zoals u Mij liefhad.