In de titel zet ik de PKN naast de KPN. Ik bedoel niet specifiek de PKN, maar de kerk in het algemeen. Daarnaast staat PKN zo mooi naast KPN :-)

Drie woorden zijn in dit artikel belangrijk:

• strategie – dat is het moment van interactie tussen organisatie en klant
• beleid – hoe je de klant benadert
• essentie – waar het nou om draait.

De afgelopen dagen is het mediabedrijf KPN in het nieuws omdat ze mobiel internet anders willen gaan afrekenen. Populaire diensten waarvoor extra of teveel data wordt gegenereerd zoals Skype, en video wil men blokkeren. En diensten zoals Ping (wie doet het niet wel) die concurrerend zijn voor de eigen SMSdienst.

Door nieuwe ontwikkelingen dreigt KPN de boot te missen. Gek genoeg past men de koers niet aan richting nieuwe ontwikkelingen. KPN probeert de ontwikkelingen te beperken door dataverkeer in te dammen en te verbieden. Ping neemt bijvoorbeeld bijna geen dataverkeer in, maar is een concurrent met SMS. Dus wordt het geblokkeerd. Met andere woorden, deze organisatie blijft steken in één benadering, in één strategie. Dat komt voort uit het beleid: geld verdienen door dataverkeer. Ze hopen op extra data buiten de bundel. Dit beleid heeft echter geen plek voor het feit dat mensen door internet eigen keuze's gaan maken welk communicatieplatform ze kiezen. Dit zijn goedkopere keuze's dan de provider zelf aanbiedt.

Dit vind ik dom. De essentie van het bedrijf is geld verdienen, niet hun klanten afknijpen. Waarom word er dan gesproken over een nieuwe strategie waarbij het aloude beleid wordt gevolgd? Veel beter kunnen ze een nieuwe strategie uitdenken vanuit een nieuw beleid waarbij de essentie van het bedrijf overeind blijft. Want KPN mag van mij gewoon geld verdienen.

Dan de parallel met de kerk. De maatschappij kent nieuwe ontwikkelingen. Communiceren verandert (er schijnt zelfs een provider te zijn die hierdoor zijn strategie aanpast!), beleving wordt belangrijker, gezagsverhoudingen worden anders ingevuld. Toch blijft een kritische massa van de kerk op de oude lijn doorvaren. De strategie blijft als het ware hetzelfde. Net zoals bij de KPN houdt men vast aan het aloude, beproefde beleid. Natuurlijk wordt de 'strategie' van de kerk hier en daar opgepoetst. Spreken over een ander beleid is veelal een taboe, merk ik.

Daarom wil ik ook niet beginnen met spreken over het beleid, maar over de essentie van de kerk. Als je bezig blijft met het beleid of de strategie begin je aan de verkeerde kant. Begin liever aan de andere kant, bij de essentie. Wat is nou precies ons doel? Mensen bij Jezus Christus brengen en discipel van Hem maken. En lukt dat een beetje? Nee? Dan ga je toch als de wiedeweerga vanuit je essentie het beleid en strategie aanpassen.

De discussie over essentie en beleid wordt veelvuldig gevoerd in artikelen en het academisch discours. Er worden goede en opbouwende dingen over strategie, beleid en essentie gezegd. Maar 'een gewone gemeente' neemt naar mijn ervaring nooit of amper tijd om in deze hoek rond te kijken. Op gemeenteniveau wordt vaak het gesprek gevoerd over strategie en beleid. Het essentiele gesprek blijft vaak achterwege. Dat is jammer, want waar dit gesprek gevoerd wordt, komen vaak hele verrassende punten op tafel voor alle partijen.

Of ze nou voor of tegen een koerswijziging in strategie of beleid zijn.