Donderdag was een er voor de studiedag van de PKN een flashmob georganiseerd (lees het voorafgaande artikel hier).

Hieronder volgt een terugblik.

Verslag
Aangekomen bij het verzamelpunt zag ik van verre al de hippe Greenwheels auto staan. Daarnaast een jongeman (ik schat tussen de 25 en 45 jaar) die alle auto's aanhield, een praatje maakte en een flyer gaf. Zou het Johan ter Beek zijn (Oase, Soest)?. En ja, hij was het inderdaad. Alle auto's moesten stoppen voor hem (en even later voor mij) waarbij we ze vriendelijk vroegen om toch even het raampje open te draaien. Met het bord (zie KPN persiflage hierboven, op A0 formaat) wat ik had meegenomen leverde dat soms grappige openingszinnen op.

"Meneer, ik weet precies hoe de KPN in elkaar steekt. Ik werk er namelijk.
Maar we zijn van de PKN!"
"Oh..."

Elke keer legden we uit dat de dag ging over 'het gat van de kerk' en dat wij er namens die gemiste 25-45 jarigen er stonden. Dat we vol goede ideeën zitten en dat onze generatie echt wel dezelfde levensvragen heeft. Er is echter wel een verschil in levenshouding van de gevestigde generatie en de tussengeneratie. In dit complexe veld heeft de kerk een antwoord te vinden. Waarna we de mensen een goede studiedag toewensten. Het geheel leverde leuke gesprekken op. Ook één van de organisatoren, Dick van Dijk kwam een praatje maken. Zijn zorg was vooral dat kerkenraden de tussengeneratie missen, maar er nog amper over nagedacht hebben. Met deze studiedag wil hij de kerkenraden aanzetten om na te denken wat ze kunnen doen.

Max Meesman (communicatie adviseur bij de PKN) twitterde Donderdag
"Conferentie #Gat van de kerk gaat nu beginnen. Sympathiek ontvangstcomite aan de poort! Website PKN online"

Analyse
Bezinning nodig - of niet?
Eerlijk is eerlijk, ik was graag bij de bezinningsdag zelf geweest. Het maximum aantal deelnemers was echter al bereikt toen ik ervan hoorde. Dat over de 25-45 jarigen wordt nagedacht vind ik goed. Johan Ter Beek is wat sceptischer over bezinnen, mijn ervaring met verschillende kerkenraden is dat ze er soms amper over bezonnen hebben. Voor elk probleem zul je in de beginfase een stap moeten hebben met bezinnen, nadenken, mediteren of hoe je het dan ook noemt. Veel kerkenraden hebben zelfs deze eerste stap nog niet gemaakt! Dan maken ze zich wel grote zorgen over deze groep. Echter, veel meer dan het aanbieden van intensiever pastoraat komt het in de praktijk vaak niet.
Let wel, ik ben geen gemeenteadviseur maar een theologiestudent met preekconsent. Ik kom tot bovenstaande (verder niet onderbouwde!) beschouwing puur en alleen door gesprekken met verschillende kerkenraden na afloop van kerkdiensten. Dat zijn gesprekken van hooguit 10 minuten. In die korte tijd merk ik vaak dat men de tussengeneratie mist, men ze graag binnen wil hebben ("de deur staat open hoor!") maar dat er ondertussen geen concrete actie wordt ondernomen.
Dat in 10 minuten! Stel je eens voor waar je zou kunnen zijn als je hier echt over gaat nadenken. Vragen gaat stellen. Je inleeft in de huid van de mensen die niet komen - ook dat gebeurt amper!

Het nut van onderzoek
Fokko Zandbergen twitterde aan Max Meesman

@MaxMesman Doet de PKN eigenlijk marktonderzoek? Waar is die generatie? In andere stromingen? Parakerkelijk? Wat missen ze in PKN?

Zoals docent Jansen (bijz. hoogleraar Missiologie) ons op college altijd voorhield: "gemeenten willen missionair zijn. Maar de eerste stap om te onderzoeken wat er nu eigenlijk aan de hand is, slaat men vaak over". Het verschilt namelijk erg per streek of gemeente hoe men de zaken aanpakt. Een dorpskerkje in de Bommelerwaard heeft een heel andere cultuur dan een stadsgemeente in Amsterdam. Zingeving op de Zuidas kun je niet overzetten naar een boerengemeenschap op het platteland. Dat zal iedereen begrijpen.
Maar hoe zit het dan met werkmodellen die in de boekjes van de PKN / IZB / (vul organisatie in) staan of op de net gelanceerde PKNsite tussengeneratie? Die worden vaak zomaar overgenomen en toegepast. Zonder dat er gekeken wordt waar de tussengeneratie ondertussen is, waarom ze wegblijven, wat hun vragen zijn, welke noden ze hebben, hoe het evangelie helend kan zijn in hun specifieke situatie. Onderzoek lijkt overbodig, maar is broodnodig!

Gelijk maar even een open sollicitatie: ik zou het niet erg vinden om na het afstuderen een jaar lang voor 5 verschillende gemeente's ingehuurd te worden (0,2 FTE per gemeente) om met hen en voor hen in dit proces te gaan.

Heeft u geen geld of vindt u zoiets niet nodig? Denk niet te snel te weten waarom de tussengeneratie wegblijft! Kopieer ook niet zomaar werkmodellen, per plaats kan de situatie anders zijn.

Kerk ... maatschappij. "Versus" of "en"?
De kerk heeft als organisatie een aantal oude elementen in zich zitten. Aan de ene kant is dat niet verkeerd. Stel je voor dat elke week de organisatie totaal anders is. Er zijn grondstructuren aan te wijzen die echt niet meer van deze tijd zijn. Neem bijvoorbeeld de kerkorde. Daar zit een geografische gedachte in, dat kerken gericht zijn op hun eigen buurt. Theologisch gezien valt dat ook nog eens te onderbouwen. Sluit dit aan bij onze dagelijks leven? Ik denk het niet. We werken in een andere plaats, rijden rustig 3 winkels voorbij om de beste aanbieding te krijgen en veel kerken hebben min of meer een netwerkfunctie. Gaat u naar de kerk die het dichtste bij uw huis staat? Nee? Nou dan!
Heel de maatschappij (cultuur, levenshouding ..) is netwerkgericht. Ook hele brave kerkgangers pikken uit de veelheid van aanbod datgene wat ze nodig hebben. Als het dagelijkse, gewone leven al zo ingericht is, waarom doet de kerk dat dan niet? Let wel, ik zeg hier niets over theologie, inhoud van de preek, invulling van de dienst, aantal diensten, kind in het ambt of vrouw aan het avondmaal. Het gaat mij om het nadenken over de kerk versus de maatschappij. In hoeverre verschillen die en waar kunnen bruggen gebouwd worden, waar zijn overbodige kloven?

Lef om wat te doen
Het is eng als er iets veranderd. Het is ook eng als je gaat trouwen. Want er veranderd zoveel! Toch heb ik zelf nooit spijt gekregen dat ik getrouwd ben. Het was wel een nieuwe levenssituatie waar wij gezamenlijk onze schouders eronder moesten zetten. Opeens kwamen er andere vragen op ons af, werden andere dingen belangrijk. Nu ik zelf de energierekening betaal, snap ik mijn pa veel meer toen hij vroeger klaagde over dat wij het licht altijd aanlieten.
Een gemeenschap die bovenstaande vragen serieus neemt, kan misschien heel ergens anders uitkomen. Nieuwe vragen werpen nieuwe situaties op. Nu was het vroeger inderdaad beter, maar krijgt morgen ook een kans?

Passie telt
Het bovenstaande verhaal kan veel losmaken: "Moeten we dat allemaal doen"? Het begint volgens mij ten eerste met simpelweg passie. De drive om mensen die er niet zijn in aanraking te brengen met het evangelie. Wat willen we eigenlijk? Lege plaatsen op zondagochtend gevuld zien of missen we mensen als we het hebben over wat Jezus voor ons deed? In feite hetzelfde, maar qua instelling mijlenver van elkaar verwijderd. Passie is dat je 's nachts wakker ligt hoe je de situatie het beste aan kunt pakken. Passie is ook dat je over eerdere teleurstellingen, uitputtingen en demotivatie heen weet te stappen. Er is misschien al veel gebeurd, vergaderd en nagedacht.
Mij motiveert het leven en sterven van Jezus om mensen te bereiken en aan te spreken over Jezus. Het is goed om te beseffen dat ik, u en wij als kerk daarin niet alleen staan. Het is immers niet onze kerk die leegloopt, maar nog steeds Gods kerk!

De foto's van de PKNmob

Ma, ik sta in de krant! En op het internet :-)