Meestal is het beleidsplan niet het meest favoriete onderdeel in een (kerkelijke) gemeente. Dat zou moeten veranderen. Ik begin met een prikkelende stelling: in een gemeente zijn maar twee publicaties belangrijk. De Bijbel en het plaatselijke beleidsplan.

Momenteel ben ik bezig met het schrijven van een beleidsplan. Automatisch komt dan ook de vraag naar het nut van het beleidsplan om de hoek kijken. Ik ben altijd erg voor een beleidsplan geweest. Niet omdat het schrijven je van de straat houdt, maar omdat je als gemeente elkaar dwingt te focussen op bepaalde thema's. Hiermee wordt een bepaalde willekeur of passiviteit tegengegaan.

Niet zo'n goed beleidsplan
Een beleidsplan kan saai of droog zijn. Soms (vaak?) is dat terecht, omdat het lezen van de inhoud slaperig maakt. Het raakt kant nog wal, is politiek correct en trapt alleen open deuren in. Wat heb je dan aan een dergelijk document? Wordt het alleen maar uitgegeven omdat de PKN dit nou eenmaal vraagt (zie Kerkorde PKN, Ord. 4.II.7 en 8)?

Als je alle alinea's door hebt gelezen en je weet nog steeds niet waar de gemeente voor staat of wat de gemeente wil gaan doen, dan heb je een beleidsplan te maken wat verbetert kan worden.

Wat is een beleidsplan
Een goede tip die ik ooit eens tijdens een workshop hoorde, was om het beleidsplan te hernoemen naar 'plan van aanpak'. Want in feite is dat het. Je schrijft op waar je als gemeente de komende jaren mee aan de slag gaat.

Natuurlijk mag er ook een deel grensbepaling zijn ('wij geloven hierin en daaraan doen we niet mee'). Het mag echter niet de hoofdmoot zijn. Worden vooral grenzen getrokken, dan kan dat een signaal zijn dat de gemeente te veel lijkt op een museumkast waarin items geconserveerd moeten worden ten behoeve van de toekomst.

Het document moet juist elk lid van de gemeente inspireren en prikkelen. Het taalgebruik is simpel en toegankelijk. Het geeft duidelijkheid wat er verwacht wordt. In het beleidsplan staan realistische doelen die mensen verder helpen in hun gemeente-zijn en geloof.

Contextualisatie
Hoe kom je aan concrete doelen? We hebben de Bijbel en daarin lezen we een opdracht. Deze opdracht is voor elke tijd en plaats anders. In een gemeente met veel armen is het speerpunt diaconie. In een buurt met veel jeugd worden lijnen over het jeugdwerk uitgezet. Een kerk naast een asielopvang zal regelingen treffen om buitenlandse gasten op te vangen. Met een mooie zin kan ik dit samenvatten: het evangelie dient gecontextualiseerd te worden.

Contextualisatie is nogal een hip woord, wat je niet te makkelijk moet gebruiken. Het vraagt namelijk denkwerk en actie hoe jij of de gemeente de Bijbel ziet en hoe je daar dan mee aan de slag wilt. Omdat het beleidsplan uitwerkt hoe je ter plaatse met de Bijbel aan de slag wilt, durf ik een beleidsplan een 'lokale Bijbel' te noemen. In feite is het een reflectie hoe de gemeente de Bijbel leest en haar toepast.

In feite zie je al in de Bijbel dat het evangelie steeds weer gecontextualiseerd wordt. Het Exodus-verhaal herhaalt zich op verschillende manieren in verschillende vormen met als hoogtepunt het leven, lijden en opstanding van Jezus.

Een beleidsplan, waarin je doordenkt hoe het evangelie vorm krijgt in je eigen buurt, is dus niks nieuws. Het is een 'lokale Bijbel'. Feilbaar, dat dan weer wel. Daarom mag je hem om de 4 jaar herschrijven.